Dvije sarajevske opštine, Novi Grad i Ilidža, bilježe najviše potrošnje u BiH, koja je evidentirana na fiskalnim računima, a zanimljivo je da manji gradovi sa jakom privredom ili trgovinom imaju uspješnije brojke od mnogih većih mjesta.

Upoređivanje prometa koji je evidentiran preko fiskalnih kasa u pojedinim gradovima i opštinama Republike Srpske, odnosno Federacije BiH u periodu od 1. do 9. mjeseca ove godine pokazuje da se najviše troši u pojedinim opštinama Kantona Sarajevo.

U Republici Srpskoj najbolje stoji Banjaluka koja jedina ima ukupan promet evidentiran preko fiskalnih kasa u maloprodaji veći od milijardu KM, tačnije više od 2,2 milijarde KM (2.218.647.550), što je više nego u istom periodu prošle godine (1,9 milijardi).

Poreska uprava je preko fiskalnih kasa u Bijeljini evidentirala 900.519.063 KM, u Prijedoru - 432.489.058,  Doboju -419.661.228, a Trebinju - 256.165.068 KM. Svi gradovi imali su više prometa nego prošle godine, osim Doboja.

Ukupan evidentirani promet preko fiskalnih kasa u maloprodaji u cijeloj RS u prvih devet mjeseci 2023. godine iznosioje 8.051.660.358 KM i veći je nego u istom periodu 2022. godine kada je registrovano 7.583.258.629 KM.

FBiH: Manji gradovi bilježe milijarde prometa

Po podacima Poreske uprave Federacije BiH u periodu januar-septembar 2023. godine fiskalni uređaji najveći promet zabilježili su u sarajevskoj Opštini Novi Grad Sarajevo, sa preko 3,6 milijardi maraka (3.690.680.956), 300 miliona KM više u odnosu na prvih devet mjeseci prošle godine. Slijedi Opština Ilidža, takođe u Sarajevu, sa skoro 3,3 milijarde (3.296.370.218). 

U Tuzli je "obrnuto" 2,7 milijardi KM (2.755.384.256), Mostaru 2,6milijardi (2.680.269.210) maraka, u Opštini Sarajevo Centar 2,5 milijarde (2.548.144.928).

Privredno veoma razvijeni Tešanj je prestigao mnoga veća mjesta i zabilježio proment od 1,7 milijardi  milijardi KM, a nakon njega na listi su zapadnohercegovačke opštine u kojima takođe nema mnogo stanovnika, ali su poznate po uvozničkim i distributivnim preduzećima  - u Širokom Brijegu evidentirano je 1,3 milijarde KM prometa preko fiskalnih kasa, a u Posušju 951.545.482 KM.

"U RS i dalje postoji veliki broj onih koji ne plaćaju poreze"

Predsjednik Unije udruženja poslodavaca RS Saša Trivić, komentarišući ove podatke, kaže da oni vjerovatno pokazuju da u Srpskoj nemamo dovoljno kontrola i da i "dalje postoji veliki broj onih koji ne plaćaju poreze", a posebno skreže pažnju na odnos potrošnje u Mostaru i Banjaluci koja ima duplo više stanovnika.

"Država se nedovoljno bori protiv sive ekonomije. Pola onih koji se bune za podizanje praga ulaska u PDV su u sivoj zoni", smatra Trivić.

Što se tiče Širokog Brijega i Posušja, dodaje Trivić, to nije iznenađenje jer se "zna da pola uvoza iz Hrvatske ide preko tih mjesta".

Ekonomista Saša Stevanović analizira da je promet u Federaciji veći jer je trgovina razvijenija u Federaciji nego u Republici Srpskoj.

"Tešanj je poznat kao kraj koji je pun preduzetnika, Mostar po turizmu. Zato, iako ima manje stanovnika nego Banjaluka, potrošnja je veća. Široki Brijeg je poznat po tome da uvoz iz Hrvatske u BiH ide preko tog grada. Za očekivati je da kada se završi Granični prelaz Gradiška imamo veći broj turista u Banjaluci, kada završimo autoput prema Beogradu preko Bijeljine, imamo osnovu da Bijeljina postane za uvoz robe iz Srbije, ono što je Široki Brijeg iz Hrvatske", predviđa Stevanović.

Kaže da su podaci o većem prometu preko fiskalnih uređaja nego prošle godine dobri, a da bi dobro bilo da se gradovi počnu takmičiti u većem prometu i privlačenju preduzetnika, te da su najvećim dijelom to pokazatelji privatne potrošnje.

Poreski prihodi

Poreska uprava Republike Srpske je za devet mjeseci ove godine na račun javnih prihoda Srpske prikupila je ukupno 2,6 milijardi KM, što je za 354 miliona KM ili 15 odsto više nego u istom periodu prethodne godine. Poreska uprava FBiH je u istom peridu prikupila 5,4 KM milijardi javnih prihoda, što je u odnosu na isto razdoblje 2022. godine više za 732 miliona KM, ili za 15,5 odsto.

Uprava za indirektno oporezivanje BiH je do 13. septembra ove godine prikupila rekordnih 8,4 milijardi KM od indirektnih poreza, što je za 533 miliona više nego lani.