BANJALUKA - Ekonomija u Republici Srpskoj počela je da usporava, što pokazuju i zvanični podaci o kretanju BDP-a, koji kažu da je u prvom kvartalu ove godine, u odnosu na isti period prošle, rast BDP-a svega 0,9 odsto.

Godinu dana ranije, odnosno u prvom kvartalu 2022. godine, u odnosu na isti kvartal 2021. godine, realni rast BDP-a iznosio je 4,3 odsto, što dovoljno govori o kolikom padu BDP-a se radi.

Prema mišljenju stručnjaka, razlozi za usporavanje ekonomije u Republici Srpskoj su brojni, ali najznačajniji je svakako situacija u Evropskoj uniji i činjenica da je Njemačka i zvanično ušla u recesiju. Takođe, jedan od razloga je i to što u Republici Srpskoj u prethodnom periodu nije bilo kreditne ekspanzije, a došlo je do rasta kamatnih stopa, što isto može biti jedan od razloga zbog čega je ekonomija usporila u odnosu na prošlu godinu.

Slaviša Raković, ekonomista, rekao je da podatke o BDP-u treba uzeti sa rezervom, jer je pitanje "koliko je precizno obračunat deflator da bismo dobili realan pokazatelj".

"U svakom slučaju inflacija je pogodovala rastu, a sada usporava. U situaciji gdje smo nominalno na istom odnosu evra i KM, a u posljednjih godinu dana rastu kamate, dolazi do blagih korekcija u troškovima te u strukturi potrošnje", rekao je Raković.

Sa druge strane, u Republičkom zavodu za statistiku, koji je predstavio posljednje podatke o BDP-u, kažu da je situacija u Republici Srpskoj slična kao i u regionu.

"Kada se gleda stopa rasta BDP-a u odnosu na prethodne kvartale, kada je imao veće stope rasta, možda se stiče utisak da imamo usporen rast ekonomske aktivnosti. Ako se poredimo sa bližim i širim regionom, posebno sa zemljama sa kojima imamo najveću spoljnotrgovinsku saradnju, vidjećemo da je slična situacija", rekao je Darko Milunović, direktor Republičkog zavoda za statistiku Republike Srpske.

Kada je riječ o regionu, kvartalni BDP u Srbiji zabilježio je rast od 0,7 odsto, u Sloveniji isto, dok je na nivou Evropske unije BDP na godišnjem nivou porastao za 1,2 odsto. Kada je riječ o pojedinačnim zemljama, najveći rast imala je Španija i to čak 3,8 odsto, dok je Litvanija zabilježila pad od 3,6 odsto, a u Njemačkoj BDP u prva ti mjeseca u odnosu na prvi kvartal prošle godine, prema podacima Eurostata, pao je za 0,1 odsto. Od većih zemalja Evropske unije, najbolje je prošla Italija, koja je u prvom ovogodišnjem tromjesečju ostvarila rast BDP-a na godišnjem nivou od 1,8 odsto, dok je BDP Francuske u istom razdoblju porastao za 0,8 odsto.

Osim BDP-a, koji u Republici Srpskoj bilježi pad, u prva četiri mjeseca ove godine u padu je i industrijska proizvodnja koja je manja za 2,1 odsto u odnosu na isti prošlogodišnji period. U Republičkom zavodu za statistiku smatraju da je razlog za pad industrijske proizvodnje pad prerađivačke industrije, koji je determinisao i manji kvartalni rast BDP-a.