SARAJEVO - Kristijan Šmit, koji u Republici Srpskoj nije priznat kao visoki predstavnik, trebalo bi sutra da u Savjetu bezbjednosti UN podnese peti Izveštaj o stanju u BiH, u kojem se uglavnom osvrće na Republiku Srpsku i njenog predsjednika Miilorada Dodika.

Kako piše N1, Šmit tvrdi da je od dolaska u BiH svjedočio, kako navodi, “do sada neviđenom nivou napada” na Dejtonski sporazum i na njegov mandat. Ti napadi su, kaže Šmit, uglavnom dolazili od Dodika.

Šmitov izvještaj se odnosi na period od 16. aprila do 15. oktobra ove godine, navodi da su ovakvi napadi, međuetničke tenzije i porast nasilja nad povratnicima dodatno ometali napredak na Agendi 5+2.

-Vladajuća koalicija u Republici Srpskoj (RS), predvođena SNSD-om, nastavila je da vodi opasnu politiku jednostranog nametanja pogrešne interpretacije Opšteg okvirnog sporazuma za mir i ustavnog okvira Bosne i Hercegovine (BiH) oko hipotetičkog koncepta „izvornog Dejtona“ - navodi Šmit u izvještaju, koji prenosi sarajevska N1 tv, navodeći da je do dokumenta došla posredstvom diplomatskih izvora.

Šmit navodi i da ovakve pogrešne interpretacije u kojima se, kaže, Republika Srpska predstavlja kao entitet (ili država) srpskog naroda koji treba da ima pravo na samoopredjeljenje služe za “legitimizaciju usvajanja politike i pravnih akata koji dovode u pitanje ili krše osnovne aspekte Opšteg okvirnog sporazuma za mir, posebno kako bi se opravdalo njihovo odbacivanje ovlašćenja Ustavnog suda, kao i blokiranje donošenja odluka i delovanja ključnih državnih organa”.

On konstatuje da na kraju takve politike služe, kako navodi, “proklamovanom cilju direktnog promovisanja koncepta „mirnog razdvajanja“ tri konstitutivna naroda ili raspada BiH”.

-Tokom ovog izvještajnog perioda, Milorad Dodik, predsjednik Republike Srpske, namjerno je izazvao, a zatim i pogoršao dvije velike političke krize u BiH kako bi potkopao Dejtonski sporazum, uključujući ustavni i pravni poredak i institucionalni okvir države, i kako bi delegitimovao moj mandat - požalio se Šmit.

Dodao je da su predstavnici stranaka u vlasti potpisali izjavu o preduzimanju koraka “za stvaranje preduslova za buduću secesiju” i da su, između ostalih uslova, „nastojali da obavežu predstavnike iz Republike Srpske u institucijama BiH da obustave donošenje odluka na nivou BiH dok Vlada srpske i nadležni odbori Narodne skupštine Republike Srpske (NSRS) ne daju saglasnost“. Ulazeći u detalje, Šmit navodi da je Dodik takođe tražio smjenu međunarodnih sudija iz Ustavnog suda BiH, što ga je, kako kaže, navelo da početkom jula donese odluku kojom su poništeni svi koraci u zakonodavnom postupku u vezi sa ovim zakonima, te da istog dana uvede izmjene i dopune Krivičnog zakona BiH kako bi se proširile krivične definicije “djela protiv ustavnog poretka” i neprimjenjivanja odluka Ustavnog suda BiH i kako bi dodao novi prekršaj u vezi sa nesprovođenjem odluka visokog predstavnika”. Navodi da je u avgustu Tužilaštvo BiH pokrenulo postupak protiv Dodika i direktora Službenog glasnika RS Miloša Lukića zbog počinjenja krivičnog djela u vezi sa neizvršavanjem odluka visokog predstavnika, te da je Sud BiH potvrdio optužnicu.

Šmit zatim u izvještaju piše o situaciji s početka septembra, što opisuje kao „još jednu krizu, kada je Dodik izjavio da će ga uhapsiti i protjerati ako uđe na teritoriju Srpske“.

Šmit tumači da “time entitet RS nastavlja svoj obrazac opstrukcije institucije odgovorne za civilnu implementaciju Dejtonskog sporazuma.

Objašnjava da je „Vlada Srpske prvo prestala dijeliti informacije sa OHR-om, te da je onda OHR-u odbijen ulazak na sjednice NSRS“. Takođe navodi da policijska pratnja unutar Srpske više nije obezbijeđena, te da, kako navodi, sada vlasti Srpske odbijaju da obavljaju i implementiraju njegove odluke.

Šmit je dio izvještaja posvetio imovini, osporavajući navode Srpske, da BiH nema imovinu i da ona pripada entietima.